Nüfusun yaşlanması ve yaşlılık dönemi hastalıklar ile kronik hastalıkların öne çıkması verilen sağlık hizmetlerinin sadece sağlık düzeyi üzerine değil yaşam kalitesine etkisinin de önemli bir çıktı olarak değerlendirilmesini getirmiştir. Aslında bu yaklaşım Dünya Sağlık Örgütünün (WHO), 1946 yılında sağlığı “yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak tanımlamasına uyan ve bu öğeleri daha tam ve kapsamlı karşılayan bir yaklaşım olmuştur.
QALY (Quality Adjusted Life Year), “Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılı” anlamına gelen sözcüklerin kısaltmasından oluşmaktadır. Her bir ömür senesini yaşam kalitesi ile birlikte ele alan bir ölçektir. Hem yaşam beklentisindeki artışı, hem de yaşam kalitesindeki farklılaşmayı ölçer. Amaç, birçok farklı durumdaki sağlık kazanımlarının ortak bir ölçekle değerlendirilerek basit bir birimle ifade edilmesi ve birçok boyutun tek bir endekste toplanmasıdır. QALY terimi sınırlı sağlık kaynaklarının alternatif sağlık programları arasında dağıtılması sırasında karar vericilere yardımcı olan analizlerde kazanımların verimliliğini daha doğru ölçmek için geliştirilmiş bir kavramdır.
Sağlık hizmetleri finansmanında kullanılan kaynaklar, dünyadaki diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de sınırlıdır. Mevcut kaynakların yetersizliği, bunların mümkün olan en iyi şekilde kullanılması sorumluluğunu da beraberinde getirmektedir.
Key words: QALY, quality, health care, use of resources
|
