Yurdumuzda ve dünyada, yaralanma ve ölümlerin önemli bir bölümünü oluşturan yüksekten düşmenin, yapılan çalışmalarda birinci planda yer aldığı bildirilmektedir (1-9).
Elazığ’ da, 1990-1992 yılları arasında Fırat Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi, Devlet Hastanesi ve Asker Hastanesi tarafından verilmiş adli raporlar içinden, yüksekten düşme sonucu yaralandığı tesbit edilen 98 olgunun raporları çıkarılarak, olguların; yaş, cinsiyet ve yaralanan vücut bölgelerine dağılımı incelendi.
Olguların %66.3’ ü (65) erkek, %33.7’ si (33) kadındır. Erkek, kadın oranı yaklaşık 2/1 ve yaş aralığı 0-80 olup, ortalama yaş 5.3 ‘dür. Olguların %58.2 ‘sini (57 olgu) oluşturan 0-10 yaş grubunda en çok olgu %33.7 ile 0-4 yaş grubuna aittir (grafik l).
Yaralanma bölgesinin olguların %71.4 ‘ünde (70 olguda) belirtildiği, %28.6 ‘sında (28 olgu) belirtilmediği görülmüştür. Olguların; 54.1 ‘i (53 olgu) baş, %14.2 ‘si (14 olgu) ekstremiteler, %2.1 'i (2 olgu) karın ve %1 'i de (1 olgu) göğüs yaralanmasıdır. Hayati tehlikeye maruz kalan olguların oranı %18.4 ‘dür (18 olgu). Hayati tehlikenin var olduğunu gösteren nedenlerden biri; mezenter damar yaralanmasına bağlı iç kanama, diğerleri baş yaralanmalarıdır.
Baş bölgesi yaralanmalarının %20.7 ‘sinde (11 olgu) kafatası kemiklerinde lineer kırık, %3.7 ‘sinde (2 olgu) çökme kırığı, %2 ‘sinde (1 olgu) kaide kırığı, %5.6 ‘sında (3 olgu) kommosyo serebri, %68 ‘inde ise (36 olgu) yumuşak doku travması tesbit edilmiştir.
Kafa kemiklerinde kırık saptanan 14 olgunun %214 ‘ünde (3 olgu) kırıkla birlikte intrakranyal lezyon, %78.6’sında (11 olgu) yalnızca kırık gözlenmiştir.
Ekstremite yaralanmalarının; %14.3 ‘ünde (2 olgu) tibia, %14.3 ‘ünde (2 olgu) iskion/pubis, %14.3 ‘ünde (2 olgu) femur, %7.1’ inde (1 olgu) metatars, %35.8 'inde (5 olgu) radius/ulna, %7.1 inde (1 olgu) el bileği kemiklerinde, %7.1 ‘inde de (1 olgu) olekranon kırığı saptanmıştır.
Olguların hastanelere dağılımında sırasıyla; SSK Hastanesi %40 (40 olgu), F.Ü.Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi %32 (31 olgu), Devlet Hastanesi %27 (26 olgu) ve Asker Hastanesi %1 (1 olgu) şeklindedir (grafik II).
Yüksekten düşme olgularında erkekler için saptanan %66.3 ‘lük oranın diğer kaynaklarda bildirilen oranlarla (%69.5-%85.6) uyumlu olduğu dikkati çekmektedir (2, 5, 6). Olgu sayısının 0-10 yaş grubunda fazla oluşu; Salaçin ve ark.(4)’ nın sonuçlarıyla paralellik göstermektedir. Görüleceği gibi yüksekten düşmeler daha çok çocukluk çağında karşılaşılan yaralanmalardandır. Yaş ortalamasının Peclet ve ark. (10) ‘nın bildirdiği rakarfıdan (5.7) büyük olması; çalışmanın 0-80 yaş arasındaki olguları kapsamasındandır.
Yaralanma bölgelerinin de araştırıldığı çalışmada; saptanan oranların, Peclet ve ark. (10) ‘nın belirttiği yaralanan vücut bölgeleri sıralaması ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Darbelere oldukça dayanıklı bir yapı olan kafatasında, kırık oluşmasa bile kommosyo veya kontüzyo serebri gibi beyin hasarlarının meydana gelmesi
|
