Travma sonrası stres belirtilerinin sürdürülmesinde önemli bir role sahip olduğu bilinen travma sonrası utanca ait bir ölçme aracının hem araştırma hem de klinik değerlendirme amacıyla kullanılabilmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı travma sonrası utancı ölçen Travma Sonrası Utanç Ölçeği’nin (TSUÖ; Øktadalen ve ark., 2014) cinsel travma yaşantısı olan kadın örnekleminde Türkçe psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesidir. Araştırmaya cinsel travma yaşantısına sahip olan 18-55 yaş arasındaki 604 kadın katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 32.5’tir. (Ss=10.0). TSUÖ’nun Türkçe formunun yapı geçerliğini test etmek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Elde edilen DFA değerlerine göre (RMSEA = 0.07, S-RMR = 0.06, GFI = 0.99; IFI = 0.99; CFI = 0.99) TSUÖ’nun iki düzeyli iki boyutlu yapısının model uyumu kabul edilebilir olarak raporlanmıştır. Travma sonrası gelişen utancı içsel/ kınama, dışsal/ kınama, içsel/ duygusal-davranışsal, dışsal/ duygusal-davranışsal utanç boyutları ile değerlendiren TSUÖ toplam puanları ile korku kontrol kaybı (r= .64) ve travmatik stres belirtileri (r= .69) arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Travma Sonrası Stres Bozukluğu tanısı alan katılımcıların almayan katılımcılara kıyasla TSUÖ puanları anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (t (459.90) = 18.106, p< 0.01). TSUÖ’nün güvenirliği için Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı incelenmiştir. Faktörlere ait Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısının .84 ile .92 arasında değiştiği, ölçeğin tamamına ait iç tutarlık katsayısının ise .97 olduğu görülmüştür. Bu bulgular ışığında TSUÖ’nün Türkçe formunun cinsel travma yaşantısı olan kadın örnekleminde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür.
Bu araştırma ilk yazarın doktora tezinden üretilmiştir. İkinci yazar tez danışmanıdır.
Key words: travma sonrası utanç, cinsel travma, travma sonrası stres bozukluğu
|
