Mükemmeliyetçilik ve nörotisizm kişilik özelliklerinin, majör depresyon bozukluğun (MDB) ortaya çıkması ve sürdürülmesindeki rolü uzun yıllardır farklı araştırmalarda ve çeşitli örneklem gruplarında araştırılagelmiştir. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, bu iki kişilik özelliğinin farklı psikopatolojilerin tedavisinde etkin rol oynadığını da belirtmektedir. Ancak, hem mükemmeliyetçiliğin hem de nörotisizmin majör depresyon bozukluğu belirtilerinin ortaya çıkmasındaki etkisi pek çok bilimsel araştırmada incelenmiş olmasına rağmen, alanyazında bu iki kişilik özelliğinin etkileşiminin depresif belirtiler üzerindeki etkisini inceleyen bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle bu çalışmada, nörotisizm ile depresif belirtiler arasındaki ilişkide mükemmeliyetçiliğin düzenleyici rolü incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini DSM-5’e göre yalnızca majör depresyon bozukluğu tanısı almış 90 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcıların tanılarına uzman psikiyatrist tanısı/ön tanısına takiben yapılan DSM-5 Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme doğrultusunda yapılan değerlendirme ile karar verilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Beş Faktör Kişilik Envanteri Kısa Form-Duygusal Tutarsızlık Alt Boyutu, Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve Beck Depresyon Envanteri kullanılmıştır. Mükemmeliyetçiliğin düzenleyici rolünü incelemek amacıyla SPSS PROCESS Macro uzantısı aracılığıyla düzenleyici değişken analizi gerçekleştirilmiştir. Sonuçlara göre; nörotisizm ile depresif belirtiler arasındaki ilişkide mükemmeliyetçiliğin düzenleyici rolü vardır. Yani, nörotisizm ve mükemmeliyetçilik kişilik özelliklerinin etkileşimi bireylerin depresiflik düzeylerini etkilemekte, hem nörotisizm hem de mükemmeliyetçilik düzeyi artış gösterdiğinde bireylerin depresiflik düzeyleri daha da artmaktadır. Bu bulgular, depresif belirtilerin azalmasında nörotisizm ve mükemmeliyetçilik kişilik özelliklerini birlikte ele almanın önemine vurguda bulunmaktadır.
Key words: nörotisizm, mükemmeliyetçilik, depresif belirtiler, düzenleyicilik analizi
|
